معرفی فلاسفه كارل ياسپرس

كارل ياسپرس

1969- 1883 ¡ آلماني

كارل ياسپِرش روان‌پزشك، فيلسوف و چهره‌اي برجسته در پديدارشناسي و اگزيستانسياليسم بود. او همچنين به سنت‌هاي فلسفيِ فراتر از اروپا و غرب علاقه‌اي وافر داشت.

یاسپرس در سال ۱۸۸۳ در اولدنبورگ آلمان به دنیا آمد. او کودکی رنجور بود و برونشیت مزمن داشت که سلامتی او را شدیداً تحت تأثیر قرار می‌داد. در سال 1901، تحصیلاتش را در رشته‌های حقوق و پزشکی در دانشگاه ‌هایدلبرگ آغاز کرد و هفت سال بعد مدرک پزشکی خود را گرفت. اولین شغلش در بیمارستان روان‌پزشکی‌ هایدلبرگ بود. یاسپرس علاقه‌ی شدیدی به پدیدارشناسی داشت و این علاقه بود که او را به انتشار کتاب «کلیات آسیب‌شناسی روانی» (۱۹۱۰) و تدریس فلسفه در دانشگاه‌هایدلبرگ سوق داد. در سال ۱۹۲۲ کرسی فلسفه را پذیرفت و سال بعد، کتاب سه جلدی خود با نام «فلسفه» را منتشر کرد.

روزهای تاریک

یاسپرس با زنی یهودی با نام گرترود مايِر ازدواج کرد. پس از آن که در سال ۱۹۳۳ نازی‌ها قدرت را در دست گرفتند، فعالیت دانشگاهی او روز به روز محدودتر شد. نهایتاً در سال ۱۹۳۷، او را از دانشگاه اخراج و انتشار آثارش را ممنوع کردند. به دنبال وقوع جنگ جهانی دوم، در سال ۱۹۴۲ به یاسپرس اجازه داده شد تا آلمان را ترک کند به شرط آن که همسرش در آن‌جا بماند. او این شرط را رد کرد و این زوج در کشور ماندگار شدند. در آوریل 1945، به آن‌ها گفتند که قرار است به یک اردوگاه کار اجباری اعزام شوند ولی خوشبختانه با پایان جنگ، نجات پیدا کردند. پس از پایان جنگ، به کار در دانشگاه بازگشت.

آثار یاسپرس حدود و امکانات تجربه‌ی انسانی را بررسی می‌کنند. از نظر او، وجود انسان هم متناهی است و هم آزاد؛ هم محدود است و هم سرشار از امکانات. به اعتقاد یاسپرس، این بدان معناست که ما تعالی را در موقعیت‌های بسیاری تجربه می‌کنیم. ما به صورتی روزافزون با محدودیت‌های ناشی از شیوه‌های فعلی تفکر، احساس، عمل و آگاهی خود روبرو هستیم ولی در عوض، با امکان شیوه‌های جدید تفکر، احساس، عمل و آگاهی آشنا می‌شویم.

عرفان و سیاست

یاسپرس می‌گوید که تجربه‌ی انسانی درون یک «وجودِ در برگیرنده» اتفاق می‌افتد: «آن‌چه همواره حضور خود را آشکار می‌کند ولی خود پدیدار نمی‌شود؛ و همه چیز از طریق آن به ما می‌رسد». او در نوشته‌هایش، تجارب مربوط به عرفان، ایمان و تعالی را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ تجاربی که اغلب اوقات با دین پیوند دارند.

پس از جنگ جهانی دوم و سقوط نازیسم، یاسپرس تا پایان عمر خودش را به اصلاحات و مشارکت سیاسی متعهد کرد و همچنین به بازسازی نظام دانشگاهی و نوشتارهای فلسفی پرداخت. او در سن ۸۶ سالگی بر اثر سکته‌ی مغزی در بازل سوئیس درگذشت.